Materi Ajar lan Tugas Kelas XII Semester 2
PADA LAN TETENGER LIYA-LIYANE
1.
Pada lan tetenger
liya-liyane kang kanggo ing sastra Jawa, wujude lan jenenge kaya kang kacetha ing ngisor
iki :
a.
, pfli=s. Pada lingsa
b.
. pflu=si. Pada lungsi
c.
; pfp=kt\, Pada pangkat
2.
Gunane pada lan tetenger
liya-liyane mangkene :
a.
Pada lingsa, gunane dienggo
misah gatraning gatraning ukara. Yen ing wekasane gatra kang pancene kudu mawa
pada lingsa wis ana pangkon, pangkon iku dadi lelirune pada lingsa.
Tuladhane :
?[w=oauripHikukufugemi,nsTitilnZtiati.
Wong urip iku kudu
gemi, nastiti lan ngati-ati.
?ajfh[wn\munD[kHork[jn\
Aja
dahwen, mundhak ora kajen.
b.
Pada lungsi, kanggone ana
ing wekasaning ukara, dadi dienggo misah ukara. Manawa ing wekasane ukara
ana pangkon, dadine pada lungsi mung kari muwuhi pada lingsa utawa pada siji. Tuladhane :
?c=k]imM[nN%]buw#ugunu=mr=*qrwis®|m=[k[n;pn[sSHpk=zu=kulLipn[sSgeni.a[khaenFi[w=oln=k[ro[w=ow[fon\,
?pmBt=[z*qrwis®|;pnsSi=atik=zu=kulLipnsSi=geni.mesQiluwiha[kh[w=ow[fon\,sbb\snjnW|ju[fFln=,mnw[aorwniberjuang
kufufia=gepW[fon\,
Cangkrimane
Prabu Watugunung marang Bathara Wisnu mengakene : “Panase apa
kang
ngungkuli panasing geni?. Akeh endi wong lanang karo wong wadon?”.
Pambatange
Bathara Wisnu : “Panasing ati kang ngungkuli panasing geni. Mesthi
luwih
akeh wong wadon. Sabab, sanajan wujude lanang, manawa ora wani
“berjuang”
kudu dianggep wadon.”
c.
Pada pangkat, gunane
werna-werna, kayata :
a.
Kanggo ngapit-apit angka
Jawa
b.
Kanggo ngelet-eleti kandhane
pangripta karo tembung / ukara kang ditirokake dening pangripta, kayata :
?mr=wi*isn,f$mukm][tlkH[km=[k[n;gbusBklÑ|meXm\wtuaitemÑ|mmB=,mnwai=sunZnTik[s/ornÓ|mwnSirm.
Marang
Wibisana, Dasamuka mratelakake mangkene: “gabus bakal kumelem,
watu
item kumambang, manawa ingsun nganti kasoran lumawan si Rama”
c.
Ing saburine tembung “yaiku”
utawa “kayata”, manawa sawise tembung iku banjur mratelakake bab utawa barang luwih saka loro. Tuladhane :
?%nDwcch[a;5,yaiku;yudiSQir,*im,A/ju!,!kulln°[fw.
Pandhawa
cacahe 5, yaiku : Yudhisthira, Bhima, Arjuna, Nakula, lan Sadewa.
?g/w[nA/ju!a[kh,kyt;[fwi$umBf],[fwi$i]knDi,[fwiUlu%ilnLiyliy[n’.
Garwane
Arjuna akeh , kayata : Dewi Sumbadra, Dewi Srikandhi, Dewi Ulupi
lanliya-liyane.
d.
Ing saburine tembung
“mangkene”, kayata :
?[ay=znFikm=[k[n;auldaulumu/kbzet\[ynMznSrnc=kemLnF|bu/[r,aikupipinD[nNpr[kox[pT/o.
Eyang
ngendika mangkene:”Ula dhahulu murka banget, yen mangan sarana cangkem lan dubure, iku pepindhane
para koreptor
e.
Kanggo ngelet-eleti tembung
utawa bab karo katrangane , supaya gampangdingerteni dingreteni maksude.
Tuladhane :
?ngripunFik=kEkAfifspu/w.Ekmr=swiji,Afi;linuwih,fs;spuluh,pu/w;wiwtTn\,
Nagari
pundi kang kaeka adi dasa purwa. Eka marang sawiji, adi : linuwih, dasa : sapuluh,
purwa : wiwitan
.
f.
Ing wekasaning gatraning
tembang, Manawa tembung ing wiwitaning gatra candhake, pancene (mathuke)
kudu dumunung ana ing wekasaning gatra iku. Tuladhane pada pangkat kang
dumunung ing wekasane gatra kaping VIII ing tembang Sinom ing ngisor iki
:
¦waut$]i!rnt,mi[yosSiniw[k=fsih,aX=ghdmP/kevCn,pintikHi=[so[sot-fi,pepkH[nD/k=n=kil\sfyamrikelu,k=mu=giW=b-nT[rnF`,put]p[zrnFipti;a[nomRf-[n°omBllvC|/ri=p]j¦
(Serat
Abimanyu Kerem – M. Soekir)
Wau
ta Sri Naranata, miyos siniwakeng dasih, alenggah dhampar kencana, pinatik ing
sesotyadi, pepak andher kang nangkil, sadaya amarikelu, kang munggwing byantarendra,
putra Pangeran Dipati : anom Radyan Samba lelancuring praja.
Tugas 1
Soal
|
1.
Jlentrehna
jenis-jenising aksara Jawa pada!
|
2.
Jlentrehna
kagunan aksara pada pangkat !
|
Tugas 2
Leresna seratan aksara jawa ing ngandhap punika jumbuh kaliyan
pada(tanda baca pada)
kang leres!
?anai=A[mrikp[kDtau[mhkepLinDesHi=[t]mLisTi~k\,nliksmn[m=osadem\flnFlnPdluvujl/rnKtutupPnHi=[as\,
an[t]mMnDegHxpFiliwtTizx[pP.[rh[nwisHxpM=ktFfip[kDme
[vCo[lotB[a,jebulKe[pL[sfTib.tuju[nmsini[sSweruh,ffize
[nTnNitzi[nsi=tib.[w=o[w=opda=guyu.ai=bti[nN[bokMenw: aikimesQi[nfufu[w=okuq.
?p[kDanai=A[mrik[armWeruh[aomhsi=duwu/duwu/,ansi=su=sunPt=puluhbr=.kan[nNai=kna[khsi=[s[jk[rongrw[lonF.
p[kDtaunu=g=sepu/si=metuai=zi[s/o[rsgr.nliksmnj[r[nwulu[nrfm]inFi=,[w=oy[aortau
?anai=A[mrikp[kDtau[mhkepLinDesHi=[t]mLisTi~k\,nliksmn[m=osadem\flnFlnPdluvujl/rnKtutupPnHi=[as\,
an[t]mMnDegHxpFiliwtTizx[pP.[rh[nwisHxpM=ktFfip[kDme
[vCo[lotB[a,jebulKe[pL[sfTib.tuju[nmsini[sSweruh,ffize
[nTnNitzi[nsi=tib.[w=o[w=opda=guyu.ai=bti[nN[bokMenw:
aikimesQi[nfufu[w=okuq.
?p[kDanai=A[mrik[armWeruh[aomhsi=duwu/duwu/,ansi=su=sunPt=puluhbr=.kan[nNai=kna[khsi=[s[jk[rongrw[lonF.
p[kDtaunu=g=sepu/si=metuai=zi[s/o[rsgr.nliksmnj[r[nwulu[nrfm]inFi=,[w=oy[aortau
Tugas 3
Paragraf ing
ngandhap punika seraten
migunakaken aksara jawa kanthi pada, kang trep!
Nyervis karbulator motor
Dipunwiwiti saking
nyiapake piranti kangge bika karbulator punika,yaiku obeng lan kunci-kunci.
Posisike motor kanthi ngadeg jejeg, supados anggene bika karbulatore punika
langkung gampil. Copot piranti ingkang ngaling-alingi karbulator (tebeng),
lajeng copot karbulator saking papane.
Bika mangkokane
karbulator lan tingali punapa wonten reregedan punapa boten, menawi wonten reregedan,
resiki nganggo kuas lan bensin. Saklajenge bika pelampung karbulator.Gatekake
jarum ventilator ing ngandhap pelampung. Pilot jet lan main jet, resiki pilot
jet migunakake angin kompresor utawi dipunsebul ingkang banter.
Pastike bolongan pilot jet lan main jet boten
kasumpel reregedan. Bika setelan angin ingkang wonten ing sisih awake
karbulator, nanging kedah dipunelingi bageyan punika wonten per lan ring alit
dados kedah ati-ati lan ampun keliru kaliyan setelan stasioner.
Panggonan setelan stasioner searah kaliyan skep
karbulator, menawi setelan angin biasane wonten ing ngajeng utawi wingking
karbulator. Resiki sedaya bolongan ingkang wonten ing karbulator ngangge bensin
lajeng dipunsemprot angin karbulator utawi dipunsebul kanthi banter.
Menawi sedaya sampun resik, rakit malih bageyan
karbulator kalawau. Pasang malih karbulator wonten ing papane, stater motor
kangge nyetel karbulator. pungkasan lajeng setel angin karbulator supados
stasioner.
Tidak ada komentar:
Posting Komentar